Cẩm Nang Thi Công Móng Nhà: 10 Lưu Ý Sống Còn Gia Chủ Phải Biết

Người xưa có câu: “Gốc có vững thì cây mới bền”. Trong xây dựng, phần móng chính là cái “gốc” đó. Một ngôi nhà dù kiến trúc có lộng lẫy, nội thất có xa hoa đến đâu mà phần móng yếu kém thì cũng chỉ là “lâu đài trên cát”, tiềm ẩn nguy cơ sụt lún, nứt vách, thậm chí là đổ sập bất cứ lúc nào.

Đặc biệt, với địa chất đa dạng tại Thanh Hóa (từ vùng đất đồi cứng ở miền núi đến vùng đất phù sa ven sông Mã, sông Chu), việc lựa chọn và thi công móng nhà đòi hỏi kinh nghiệm thực chiến dày dặn.

Là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực xây nhà trọn gói tại Thanh Hóa, Phục Hưng Incons xin chia sẻ bộ cẩm nang chi tiết , giúp quý gia chủ nắm bắt tường tận quy trình làm móng chuẩn kỹ thuật.

---

PHẦN 1: TẦM QUAN TRỌNG VÀ NGUYÊN TẮC CHUNG CỦA MÓNG NHÀ

1.1. Móng nhà là gì và tại sao nó quan trọng?

Móng nhà là kết cấu kỹ thuật xây dựng nằm dưới cùng của công trình, đảm nhiệm chức năng tiếp nhận toàn bộ tải trọng của ngôi nhà (tường, cột, sàn, mái, con người, đồ đạc…) và truyền xuống nền đất bên dưới.

Một hệ móng tốt phải đảm bảo 3 yếu tố:

1. Kiên cố: Không bị phá hủy dưới tác động của tải trọng.

2. Ổn định: Không bị lật, trượt hay sụt lún quá mức cho phép.

3. Bền vững: Chống lại được sự xâm thực của môi trường ngầm (nước ngầm, axit trong đất).

1.2. Hậu quả khôn lường khi làm móng sai kỹ thuật

Rất nhiều gia chủ vì muốn tiết kiệm chi phí đã chọn phương án làm móng sơ sài hoặc thuê các đội thợ “vườn” không có kiến thức kết cấu. Hậu quả thường đến sau 1-2 năm sử dụng:

• Nứt tường, nứt trần: Do móng bị lún không đều (lún lệch), tạo ra ứng suất kéo xé rách tường.

• Thấm ngược: Nước từ lòng đất thấm lên chân tường gây ẩm mốc, bong tróc sơn.

• Nghiêng nhà: Nguy hiểm nhất là tình trạng nhà bị nghiêng, có nguy cơ đổ sập, buộc phải tháo dỡ hoàn toàn.

PHẦN 2: PHÂN LOẠI CÁC LOẠI MÓNG NHÀ PHỔ BIẾN HIỆN NAY

Để chọn được loại móng phù hợp, trước tiên bạn cần hiểu rõ đặc điểm của từng loại.

2.1. Móng đơn (Móng cốc)

Đây là loại móng đỡ một cột hoặc một cụm cột đứng sát nhau.

• Đặc điểm: Chi phí rẻ nhất, thi công nhanh nhất.

• Áp dụng: Chỉ dùng cho nhà cấp 4, nhà 1-2 tầng trên nền đất cực tốt (đất đồi, đất sỏi đá).

• Lưu ý: Tuyệt đối không dùng móng đơn cho nền đất yếu, đất bùn ao lấp.

2.2. Móng băng (Móng dầm)

Là loại móng chạy dọc theo các hàng cột hoặc chân tường, tạo thành các dải dài giao nhau hình chữ thập.

• Đặc điểm: Độ lún đều hơn móng đơn, chịu lực tốt hơn.

• Phân loại: Móng băng 1 phương (chỉ chạy theo chiều ngang hoặc dọc) và Móng băng 2 phương (giao nhau ô bàn cờ).

• Áp dụng: Phổ biến cho nhà phố 2-4 tầng, biệt thự vườn trên nền đất ổn định. Tại các khu vực đất liền thổ ở TP. Thanh Hóa, móng băng được sử dụng rất nhiều.

2.3. Móng bè (Móng toàn diện)

Là một lớp bê tông cốt thép trải rộng dưới toàn bộ công trình.

• Đặc điểm: Phân bố tải trọng đều lên toàn bộ diện tích đất, giảm sức ép lên nền đất.

• Áp dụng: Dùng cho nơi có nền đất yếu, sức kháng nén thấp, hoặc các công trình có tầng hầm, bể ngầm lớn.

2.4. Móng cọc (Giải pháp tối ưu cho nhà cao tầng)

Đây là loại móng được sử dụng nhiều nhất hiện nay cho các công trình nhà phố cao tầng, biệt thự tải trọng lớn hoặc nơi đất yếu.

• Cấu tạo: Gồm cọc (tre, cừ tràm hoặc bê tông cốt thép) cắm sâu xuống tầng đất cứng và đài cọc để liên kết các đầu cọc.

• Các phương pháp ép cọc phổ biến:

  • Ép Neo: Dùng cho công trình nhỏ, hẻm nhỏ, tải trọng ép khoảng 40-50 tấn/đầu cọc.

  • Ép Tải (Sắt/Bê tông): Dùng đối trọng là các khối sắt/bê tông để ép, tải trọng lớn (60-120 tấn), cần mặt bằng rộng.

  • Ép Robot: Công nghệ hiện đại nhất, ép được tải trọng cực lớn, độ chính xác cao nhưng chi phí cao.

PHẦN 3: QUY TRÌNH THI CÔNG MÓNG CHUẨN KỸ THUẬT (STEP-BY-STEP)

Tại Phục Hưng Incons, quy trình thi công móng được kiểm soát nghiêm ngặt qua 6 bước:

Bước 1: Khảo sát địa chất và Giác móng

• Khảo sát: Đội ngũ kỹ sư sẽ khoan thăm dò để xác định tầng đất cứng nằm ở độ sâu bao nhiêu. Đây là cơ sở để kỹ sư kết cấu tính toán tải trọng và chọn phương án móng (Cọc hay Băng).

• Giác móng (Định vị): Sử dụng máy toàn đạc điện tử hoặc máy kinh vĩ để xác định tim trục, định vị chính xác vị trí các hố móng theo bản vẽ thiết kế. Sai số cho phép chỉ tính bằng milimet.

Bước 2: Đào hố móng và xử lý nền

• Tùy vào loại móng mà độ sâu đào sẽ khác nhau.

• Sau khi đào, cần làm phẳng mặt hố và đầm chặt.

• Lớp bê tông lót: Đây là bước cực kỳ quan trọng nhưng hay bị bỏ qua. Phải đổ một lớp bê tông đá 4×6 hoặc gạch vỡ, mác 100, dày 10cm để làm sạch đáy hố, chống mất nước xi măng cho lớp bê tông móng phía trên.

Bước 3: Gia công và lắp dựng cốt thép

Thép là “xương sống” của móng.

• Chủng loại thép: Nên dùng thép của các thương hiệu uy tín (Hòa Phát, Việt Nhật, Pomina…). Với nhà phố, thường dùng thép CB300 hoặc CB400.

• Gia công: Cắt, uốn thép theo đúng kích thước bản vẽ.

• Lắp dựng:

  • Đảm bảo khoảng cách giữa các thanh thép (a150, a200…).

  • Thép chịu lực chính nằm dưới, thép cấu tạo nằm trên (đối với móng bản).

  • Kê thép (Cục kê/Con kê): Bắt buộc phải dùng con kê bê tông (không dùng gạch vỡ, đá) để đảm bảo lớp bê tông bảo vệ cốt thép dày từ 3cm – 5cm, tránh việc thép tiếp xúc với đất gây rỉ sét.

Bước 4: Ghép cốp pha (Formwork)

• Cốp pha phải kín khít để nước xi măng không bị chảy ra ngoài (gây rỗ bê tông).

• Cây chống phải chắc chắn để chịu được áp lực khi đổ bê tông tươi.

• Định vị tim cột, bu lông chờ chính xác.

Bước 5: Đổ bê tông móng

• Bê tông thương phẩm (Bê tông tươi): Phục Hưng Incons khuyến khích sử dụng bê tông tươi Mác 250 hoặc Mác 300 để đảm bảo chất lượng đồng đều.

• Quy trình đổ: Đổ từ xa lại gần. Đổ đến đâu đầm dùi đến đó để bê tông len lỏi vào các khe cốt thép, đảm bảo độ đặc chắc. Tuyệt đối không đầm quá lâu tại một vị trí làm phân tầng cốt liệu.

Bước 6: Bảo dưỡng bê tông

“Đổ xong chưa phải là xong”. Quá trình thủy hóa của xi măng cần nước.

• Sau 4-6 tiếng (khi bề mặt se lại), cần tưới nước giữ ẩm liên tục trong 3-7 ngày đầu.

• Có thể phủ bao tải ướt hoặc rải cát lên bề mặt để giữ nước.

PHẦN 4: 5 LƯU Ý “SỐNG CÒN” KHI THI CÔNG MÓNG NHÀ

Dưới đây là những kinh nghiệm đúc kết từ hàng trăm công trình xây nhà trọn gói tại Thanh Hóa của Phục Hưng Incons:

4.1. Đừng tiết kiệm tiền khảo sát địa chất

Nhiều gia chủ thấy nhà hàng xóm làm móng băng êm ru, mình cũng làm theo. Nhưng thực tế, địa tầng đất có thể thay đổi chỉ trong vài mét. Có thể dưới nhà bạn là một “túi bùn” hoặc hang caster. Việc khoan khảo sát địa chất tốn khoảng 5-10 triệu đồng nhưng giúp bạn tránh rủi ro mất hàng tỷ đồng khi nhà bị lún nứt.

4.2. Xử lý kỹ phần tiếp giáp với nhà hàng xóm

Khi đào móng sâu hơn móng nhà bên cạnh, nguy cơ sạt lở đất làm sập nhà hàng xóm là rất cao.

• Giải pháp: Sử dụng cừ larsen hoặc biện pháp cừ ván thép để gia cố thành vách hố đào.

• Khảo sát, chụp ảnh hiện trạng nhà hàng xóm trước khi thi công để có cơ sở giải quyết nếu có tranh chấp nứt vỡ sau này.

4.3. Chọn đúng loại xi măng

Móng nằm dưới đất, chịu tác động của độ ẩm và nước ngầm. Nên chọn loại xi măng bền sunfat hoặc các loại xi măng chuyên dụng cho móng để chống lại sự ăn mòn.

4.4. Cẩn trọng với “Thép âm, Thép dương” trong móng băng

Đây là lỗi kỹ thuật phổ biến của thợ non tay nghề. Trong móng băng, vị trí nối thép và bố trí thép chịu lực ngược lại so với dầm sàn.

• Tại bản móng: Thép chịu lực nằm dưới.

• Tại dầm móng: Cần tuân thủ biểu đồ mô-men lực để bố trí thép tăng cường cho đúng miền chịu kéo/nén.

4.5. Chờ chờ chờ… Thời gian tháo cốp pha

Đừng vì ép tiến độ mà tháo cốp pha quá sớm. Bê tông cần thời gian để đạt cường độ. Thông thường với móng, sau 1-2 ngày có thể tháo cốp pha thành, nhưng phải hết sức nhẹ nhàng để không làm sứt mẻ cạnh.

PHẦN 5: PHONG THỦY TRONG XÂY DỰNG MÓNG NHÀ

 

Người Việt Nam rất coi trọng tâm linh. Khi làm móng (Động thổ), cần lưu ý:

1. Lễ cúng động thổ: Chọn ngày lành tháng tốt, giờ Hoàng đạo, hợp tuổi gia chủ. Mâm cúng phải đầy đủ, trang trọng để báo cáo Thổ công, Thổ địa.

2. Đá thạch anh: Nhiều gia chủ chôn đá thạch anh (ngũ sắc) dưới móng nhà để trấn trạch, tăng năng lượng dương (Vượng khí) cho ngôi nhà.

3. Tránh các vị trí xấu: Không đặt móng đè lên giếng cũ, hố ga cũ hoặc các vị trí có “khí xấu” mà chưa được xử lý.

PHẦN 6: DỰ TOÁN CHI PHÍ PHẦN MÓNG – GIA CHỦ CẦN BIẾT

 

Chi phí làm móng thường chiếm từ 15% – 20% tổng giá trị xây dựng phần thô. Tuy nhiên, con số này biến động rất lớn tùy vào loại móng:

• Móng đơn: Chi phí thấp nhất (~1.000.000 – 1.200.000 VNĐ/m2 móng).

• Móng băng: Trung bình (~1.500.000 – 1.800.000 VNĐ/m2 móng).

• Móng cọc: Chi phí cao nhất (Bao gồm tiền ép cọc + tiền làm đài móng).

  • Giá ép cọc bê tông 250×250 tại Thanh Hóa hiện nay dao động khoảng 180.000 – 220.000 VNĐ/md (mét dài) cọc đúc sẵn (Giá tham khảo, có thể thay đổi theo giá thép).

Lưu ý: Trong các báo giá xây nhà trọn gói, phần cọc ép thường được tách riêng thành một hạng mục dự toán khác (tạm tính) vì phải ép thử mới biết chiều sâu cọc thực tế. Gia chủ cần hỏi kỹ điều này để tránh hiểu lầm về phát sinh chi phí.

PHẦN 7: TẠI SAO CHỌN PHỤC HƯNG INCONS THI CÔNG MÓNG NHÀ CỦA BẠN?

Giữa hàng trăm đơn vị xây dựng tại Thanh Hóa, Phục Hưng Incons tự tin là chỗ dựa vững chắc cho ngôi nhà của bạn nhờ:

1. Am hiểu địa chất địa phương: Với trụ sở và hoạt động lâu năm tại Thanh Hóa, chúng tôi nắm rõ tính chất đất của từng khu vực (TP. Thanh Hóa, Sầm Sơn, Hoằng Hóa, Quảng Xương…), từ đó đưa ra giải pháp móng tiết kiệm và an toàn nhất.

2. Kỹ sư kết cấu chuyên nghiệp: Chúng tôi không làm theo “kinh nghiệm truyền miệng”. Mọi phương án móng đều được tính toán bằng phần mềm chuyên dụng (Etabs, Safe) dựa trên số liệu khảo sát thực tế.

3. Cam kết vật liệu: Sử dụng 100% thép đúng chủng loại (Hòa Phát/Việt Nhật), xi măng chính hãng, bê tông đúng mác. Nói KHÔNG với vật tư kém chất lượng.

4. Minh bạch trong thi công: Gia chủ có thể giám sát quy trình làm sắt, đổ bê tông trực tiếp hoặc qua Camera giám sát 24/7 tại công trình.

LỜI KẾT

Phần móng nhà được chôn vùi dưới đất, khi nhà xây xong bạn sẽ không còn nhìn thấy nó nữa. Nhưng chính sự “vô hình” đó lại gánh vác sự an nguy của cả gia đình bạn trong suốt 50-70 năm.

Đừng đánh cược sự an toàn của tổ ấm vào những đội thợ không chuyên hay những bản thiết kế sao chép. Hãy để Phục Hưng Incons giúp bạn xây dựng một nền móng vững chắc cho tương lai.

Nếu bạn đang có dự định xây nhà và băn khoăn về phương án móng, hãy liên hệ ngay để được kỹ sư của chúng tôi khảo sát và tư vấn miễn phí.

THÔNG TIN LIÊN HỆ CÔNG TY CỔ PHẦN PHỤC HƯNG INCONS

• Địa chỉ: Tầng 5 – 135 Lý Nam Đế, Phường Hạc Thành, TP. Thanh Hóa (Địa chỉ hành chính mới).

• Hotline: 098 100 89 89

• Email: info@phuchungincons.vn

• Website: phuchungincons.vn

• Facebook: https://www.facebook.com/phuchungincons.design

👉 Xem thêm: Báo Giá Xây Nhà Trọn Gói tại Thanh Hóa 2025